بعضی وقت ها در جمع های خودمانی می گوییم در خارج اگر قیمت کالاها گران شود، مردم آن کالا را تحریم می کنند و نمی خرند تا ارزان شود، اما در ایران برعکس تا کالایی گران می شود، مثلا مسکن یا خودرو، مردم به سمت خرید این کالاها هجوم می آورند.
دلیل چیست؟ ایا مردم بدی داریم؟ آیا مردم این منطقه از جهان با سایر مناطق جهان فرق می کنند؟ پاسخ به دو سوال آخر خیر است.
اما دلیل این تفاوت را علم اقتصاد به ما نشان می دهد. در اقتصاد از نظر ریاضی ثابت می شود که تورم انتظاری ( یعنی میزان افزایش قیمت کالاها در آینده) بروی قیمت کالاها در زمان حال تاثیر گذار است. این بدان معنی است که اگر تحلیل ما افزایش قیمت بیشتر کالاها در اینده، باشد، قیمت کالاها در حال حاضر نیز افزایش می یابد و اگر گمان کنیم در آینده، تورم مهار شده و قیمت ها به تعادل می رسند، در زمان حال نیز رشد قیمت ها کند می شود.
پس رفتار مردم کاملا با آموزه های اقتصادی هماهنگ است، در حال حاضر حتی افرادی که دانش اقتصادی زیادی ندارند نیز، می دانند قیمت ها قرار است باز هم افزایش پیدا کند، لذا یا از سر ترس افزایش قیمت بیشتر یا به قصد کسب سود شروع به خرید کالاهای با دوام چون خودرو می کنند.
معنی علمی تورم، افزایش سطح عمومی قیمت ها است، یعنی وقتی تورم بالا باشد، اکثریت کالا ها با افزایش قیمت مواجه می شوند. حال دلیل تفاوت رفتار مردم ایران با خارج از کشور مشخص می شود. در خارج وقتی یک کالا افزایش قیمت پیدا می کند، قیمت کالاهای دیگر افزایشی ندارد، چون تورم عموما زیر 5 درصد است و مشکل آنها تنها همان کالا یا خدمات گران شده است، بنابراین مردم با تحریم خرید کالای گران شده، در اکثر مواقع ( نه لزوما همیشه) موفق به کاهش قیمت می شوند.
برعکس در ایران به علت عادت به تورم بالا، مردم متوجه می شوند که با شروع افزایش قیمت یک کالا، سایر کالاها نیز افزایش قیمت پیدا خواهند کرد و تورم انتظاری بالایی دارند. لذا صف خرید شکل می گیرد.
اتفاقا راهکاری که اقتصادانان در این شرایط به دولت پیشنهاد می کنند، ایجاد آرامش و اطمینان در مردم است تا تورم انتظاری کاهش یافته و بتوانند بر بحران غلبه کنند و مهمترین راهکار کنترل تورم، کنترل نقدینگی است.
درحقیقت افزایش قیمت ها نتیجه افزایش نقدینگی است و خود موجودیتی مستقل ندارد. در حقیقت ابتدا نقدینگی بالا رفته و سپس قیمت ها بالا می رود، که در مقاله مستقلی به این موضوع پرداخته ام.
اما در ایران مسئولین وقتی کالاها گران می شود سعی می کنند با برخورد با فروشندگان یا ایجاد محدودیت برای افزایش قیمت توسط تولید کنندگان، افزایش قیمت را مهار کنند، که طبیعی است فایده چندانی ندارد.
اگر به نوشته های اقتصادی علاقه مندید پیشنهاد می کنم مقاله، دلار تا کجا می خواهد افزایش پیدا کند؟ را از دست ندهید.
سلام تشکر از مقاله خوب شما
ممنون از مطلبی که گذاشتین
به نظر بنده بیشتر موانع عدم کنترل تورم به خود دولت برمیگرده چون مدیریت این چنین بحران های رو ندارن البته در گذشته خوب مدیریت میشد ولی سالهای اخیر دولت تورم رو با کنترل غیر اصولی به وضیعت بحرانی تبدیل کرده
سلام ممنون از بابت مطابتون البته افراد با عدم اعتماد به مسولين مواجهن .